چند واژه نادر و نویافته در منظومه پهلوانی زرّین قبانامه

author

سجاد آیدنلو دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور اورمیّه

Abstract:

یکی از منظومه‌های پهلوانی تا امروز ناشناختة ادب حماسی ایران، زرّین قبانامه است که سَراینده‌ای ناشناس آن را احتمالاً در عصر صفویه به نظم کشیده است. این منظومه 23533 بیت دارد. زمان داستان آن روزگار شهریاری کیخسرو در ایران مقارن با پیامبری حضرت سلیمان (ع) است. موضوع اثر با آمدن فرستادۀ سلیمان(ع) که زرّین قبا نام دارد و بعدها دانسته می‌شود نوادۀ رستم است، آغاز می‌شود و در آن روایات گوناگون به شیوۀ داستان در داستان نقل شده که شخصیتهای اصلی بیشتر آنها غیر از زرین قبا، رستم و دیگر فرزندان و فرزندزادگان او هستند. از زرین قبانامه سه نسخة خطّی شناسایی شده است و در آنها سی لغت یا ترکیب خاص وجود دارد که یا در فرهنگها و سایر متون فارسی نیست یا معنای آنها ویژۀ این اثر است و یا اینکه در بعضی فرهنگها بدون شاهد ثبت شده است. در این مقاله به طرح و بررسی این واژه‌ها پرداخته شده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

زرّین قبانامه: منظومه پهلوانی ناشناخته

یکی از منظومه های پهلوانی تا امروز ناشناخته ادب حماسی ایران زرین قبانامه است که در سه دست نویس موجود از آن با نام های شاهنامه اسدی، رستم و سلیمان و زرین قبای هفت لشکر معرفی شده است. سراینده شیعی متن ناشناس است و بنابر قراینی اثر خویش را در عصر صفویان و در شصت سالگی ـ و شاید یکی دو سال پیش و پس ـ به نظم درآورده است. داستان منظومه در زمان پادشاهی کیخسرو در ایران و پیامبری حضرت سلیمان(ع) روی می ده...

full text

زرّین‌قبانامه: منظومه پهلوانی ناشناخته

یکی از منظومه‌های پهلوانی تا امروز ناشناخته ادبِ حماسی ایران زرین‌قبانامه است که در سه دست‌نویسِ موجود از آن با نام‌های شاهنامه اسدی، رستم و سلیمان و زرین‌قبای هفت‌لشکر معرفی شده است. سراینده شیعی متن ناشناس است و بنابر قراینی اثر خویش را در عصر صفویان و در شصت‌سالگی ـ و شاید یکی‌دو سال پیش و پس‌ـ به نظم درآورده است. داستان منظومه در زمان پادشاهی کیخسرو در ایران و پیامبری حضرت سلیمان(ع) روی می‌ده...

full text

برخی نکات و بن مایه های داستانی منظومه پهلوانی- نقالی زرین قبا نامه

زرین قبانامهمنظومۀ بلندی در 23,133 بیت است که احتمالاً در عصر صفویه سروده شده است. سرایندة اثر گمنام است و موضوع آن با آمدن فرستادۀ حضرت سلیمان(ع) به نام زرین قبا به دربار کیخسرو و رویارویی او با ایرانیان آغاز می شود. پس از آن، حوادث متعددی به شیوۀ داستان در داستان پیش می آید و نقش ورزان اصلی آن ها نیز پهلوانان سیستان (رستم و فرزندان و فرزندزادگان او) هستند. ساختار، محتوا و زبان این منظومه به طو...

full text

بررسی تأثیر نیاکان در منظومه های پهلوانی پس از شاهنامه

یکی از مضامینی که در بیشتر منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه دیده میشود، حضور قهرمانان و پهلوانان دورههای گذشته وتأثیر آنها در داستان است. بررسی منظومههای پهلوانی پس از شاهنامة فردوسی نشان میدهد که نیاکان و درگذشتگان- که اغلب قهرمانان و پهلوانان دورههای گذشته هستند- به سه گونه در این منظومهها حضور یافته و تأثیرات بنیادینی در سیر داستان ایجاد کردهاند: 1- نخست اینکه در بیشتر منظومههای ...

full text

بررسی کارکرد دیو در منظومه¬های پهلوانی پس از شاهنامه

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

متن شناسی ادب فارسی

volume 5 issue 2

pages 21- 38

publication date 2013-08-23

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

زرّین قبانامه لغات نادر فرهنگ جامع زبان فارسی متون عصر صفوی ادب حماسی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com